Патрэба дажджу і разумнае ўлады

Мацей ХАЛАДОЎСКІ

Сяляне, згуртаваныя ў „кулках” і клубах вясковых гаспадынь Падляшскага ваяводства, але і м.інш. кракавякі і гуралі ў нацыянальных строях пачалі святкаванне юбілею з удзелу ў святой літургіі з бласлаўненнем Айчыне на Грабарцы, якую ўзначальваў Бельскі епіскап Грыгорый. Пасля разам з каталіцкім Драгічынскім ардынарыем біскупам Антоні Дыдычам пасвяцілі некалькіметравы крыж, выкананы са светлае драўніны. Відаць на ім таблічку, якая ўвекавечвае 140-годдзе. На Грабарку шматлюдна прыбылі самаўрадавыя дзеячы і палітыкі розных арыентацый. Побач падляшскага сенатара Сяргея Плевы (СЛД) прахаджваў Ян Шафранец (сенатар права-каталіцкі). Відны былі дэпутаты Яўген Чыквін (СЛД), Ян Сычэўскі (былы дэпутат ад СЛД, старшыня БГКТ) і падляшскі ваявода Марэк Стшалінскі. Былі страшыня Краёвага Саюза гурткоў і сялянскіх арганізацый Уладыслаў Сэрафін і прадстаўніца ведамства сельскай гаспадаркі — віцэ-міністр Марыя Звалінская. Частка арганізатараў яшчэ да святкавання юбілею разлічвала, што паявіцца тут сам віцэ-прэм’ер і міністр сельскай гаспадаркі Яраслаў Каліноўскі, але, як пасля аказалася, удзельнічаў ён у Варшаве ў адкрыцці самаўрадавай выбарчай кампаніі ПСЛ.

У час пасвячэння сялянскага крыжа епіскап Грыгорый звярнуўся да сялян, аблітых дажджом:

— Зямлю-матулю арашае ваш штодзённы пот.

Адчытаў ліст ад мітрапаліта Варшаўскага і ўсяе Польшчы Савы. Яго Блажэнства ў сваім лісце гаварыў таксама аб значэнні зямлі ў жыцці чалавека:

— Зямля — заўсёды верная, поўнасцю адданая свайму гаспадару, апякуецца намі нават тады, калі мы няўдзячныя (...). Бог загадаў ёй, каб давала нам плады за цяжкую працу. (...) Усё нараджае, а мы ўсё знішчаем дар жыцця.

Ссылаючыся на юбілей Сельскагаспадарчых гурткоў, мітрапаліт Сава сцвердзіў, што яны ад заўжды вучылі гарманічнага сужыцця з зямлёй.

Біскуп Дыдыч прыгадаў першыя сельскія гурткі, якія ўзніклі пад прускім заборам і цяжкасці, якія мелі сяляне ў самаарганізаванні пад расійскім (па студзеньскім паўстанні 1863 г.). Пры нагодзе заклікаў дзяржаўныя ўлады і прасіў Царкву ў Польшчы дапамагчы ксяндзам, якіх сустракаюць праблемы ў нясенні святарскай паслугі ў Расіі і якіх вяртаюць з дзяржаўнае мяжы дахаты.

Каля пяцідзесяці аўтобусаў з Грабаркі пераехала пад Рэпчычы. Тут было асвячана і афіцыйна адкрыта вадасховішча. Стужку перарэзалі супольна ваявода Стшалінскі і віцэ-міністр Звалінская. Каляровыя шары выпусціў у паветра бурмістр Кляшчэль Аляксандр Сяліцкі, суарганізатар святкавання 140-годдзя сельгасгурткоў. Па вадасховішчы плавалі першая парусная лодка і пяць лебедзяў.

У размове з журналістамі віцэ-міністр сельскай гаспадаркі сцвердзіла:

— Вадасховішча гэта агромны шанц для рэгіёна, для развіцця турызму. Не так далёка сюды з Беластока, а нават і з Варшавы.

У дзень адкрыцця бераг вадасховічша быў парослы роўненька скошанай травой. На пляжнай частцы раскіданы быў пясок. Збоку стаялі туалеты, а бліз возера гарэлі кастры (на воку пажарнікаў), на якім пякліся кілбаскі, і спажываўся бігос (на воку скорай дапамогі). Некалькі фірмаў прапанавала свой тавар, а Падляшская ваяводская ўправа — Еўрасаюз. Была пастаўлена адмысловая эстрада, на якой бурмістр Сяліцкі не крыў свайго гонару з новаадкрытага дванаццацігектарнага вадасховішча на рацэ Нурэц. Мае яно выконваць ролю як адпачынковую, так і рэтэнцыйную ды супрацьпажарную, а таксама звязаную з рыбнай гаспадаркай. Каштавала 3 мільёны злотых. У значнай меры грошы паходзяць з Нацыянальнага і Ваяводскага фондаў аховы асяроддзя.

— Шанц развіцця рэгіёна залежыць, аднак, ад актыўнасці нашага грамадства, — адзначыў бурмістр Кляшчэляў.

Аднак, адкрыццё вадасховішча было дадаткам да свецкай часткі святкавання юбілею сельгасгурткоў. Над вадасховішча даехалі іншыя парламентарыі і самаўрадаўцы. Сярод іх дэпутаты Барбара Цірук і Аляксандр Чуж (абое з СЛД). Прыбыў таксам м.інш. сам ваяводскі камендант паліцыі Ян Кулеш. Уладыслаў Сэрафін пераконваў:

— Калі не апамятаемся, то праз пару гадоў будзем ствараць Чацвёртую Рэч Паспалітую. Не можам сёння дазволіць сапхнуць польскую вёску ў бяздонне небыту. Хочам Еўропы роўных шанцаў і канкурэнтнасці. Мусім паказаць, што ствараем, а не разбураем. Гэта Еўропе патрэбная Польшча, а не наадварот.

Пасля былі адзнакі і больш за трохгадзінныя выступленні народных гуртоў (шмат беларускіх), таксама і гураляў, і гасцей з Беларусі. Гледачоў і выступоўцаў не напалохаў пранізлівы холад і пакрапваючы дождж.

— Каб я ведаў, што па дождж трэба ехаць на Грабарку і ў Кляшчэлі, то, пэўна, прыехаў бы сюды месяц раней, — жартаваў адзін з вяскоўцаў з Дабжынева.

Падляшскія сяляне цешыліся, што ўрэшце ў нашым рэгіёне пачаў ісці дождж. А Уладыслаў Сэрафін заўважыў:

— На Падляшшы трэба нам даджу і разумнай улады.

І зараз пасля дадаў, спаглядаючы ў хмарнае неба:

— Маем дождж. І ўладу.