Ніва № 38 (2419), 22 верасня 2002 г.

Новыя падручнікі

Міра ЛУКША

Стараннем беластоцкага выдавецтва „Orthdruk”, па заказе Міністэрства нацыянальнай адукацыі РП да сёння паказаліся тры падручнікі і хрэстаматыя ды практыкаванні, прапанаваныя вучням — польскім беларусам. У мінулым годзе былі гэта: Тамары Русачык „Са спадчынай у будучыню” — падручнік для навучання беларускай мовы для І класа гімназіі ды „Хрэстаматыя”, сёлета — Тамары Русачык „Шлях да сябе” — падручнік для ІІ класа гімназіі, „Наша мова — наш скарб” — зборнікі практыкаванняў па беларускай мове для ІІ класа гімназіі ў апрацоўцы Васіля Сегеня і падручнік для агульнаадукацыйных ліцэяў, аўтарства Яўгена Мірановіча „Historia Bialorusi”. Усе кнігі рэдактарска і графічна апрацавала Анна Радзюкевіч.

— Падручнікі, якія выдавала Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, не характарызаваліся адметнасцю, якая гаварыла б пра нашу культуру, — кажа рэдактарка, паказваючы іншыя кніжкі для навучання беларускай мовы і літаратуры. — Напрыклад, малюнкі — мастакі, якім даручалі ўпрыгожыць падручнік, трактавалі іх толькі як аздобу; такі падручнік нічым не адрозніваўся ад польскага. Да таго марудна тыя кнігі выдаваліся. Мы ўжо раз справіліся на выдатна, падрыхтаваўшы папярэднія падручнікі. Міністэрства даручыла нам падрыхтоўку і друк наступных. І мы вельмі рады, што яны ўдаліся — з выдатнымі малюнкамі Ігара Гардзіёнка, здымкамі, якія спецыяльна выканаў для гэтага выдання Марэк Далецкі, празрыста ўкладзенымі матэрыяламі, што, напэўна, паспрыяе ў вучобе. А „Гісторыя Беларусі”, якую склаў гісторык, педагог і журналіст Яўген Мірановіч (адчуваецца гэты тэмперамент журналіста хоць бы ў тым, што гэта кніга напісана цікава для чытача), прыбліжаючая тысячагадовае быццё беларускага народа, можа быць выкарыстана таксама вучнямі палякамі. Маем надзею, што дазволіць яна вызваліцца ад міфаў, стэрэатыпаў і прадузятасцей.

На жаль, на прэзентацыю кніг, хоць былі запрошаны ўсе гісторыкі, выкладаючыя ў польскіх беластоцкіх ліцэях, прыйшоў толькі адзін — Вячаслаў Харужы, які, працуючы ў звычайным польскім ліцэі, вядзе сваю аўтарскую праграму азнаямлення вучняў з супольнай гісторыяй нашай краіны і памежжа, што дае плён — дасягненні вучняў гэтага гісторыка на пазашкольным форуме. Кніга Я. Мірановіча прадстаўляе не толькі гістарычны шлях народа, грамадства і дзяржавы, а таксама культуру, эканоміку і палітыку, не абмінаючы таксама беларускай меншасці ў Рэчы Паспалітай, канчаючы самымі свежымі падзеямі і фактамі. Так і ў хрэстаматыі для ІІ класа гімназіі — не прапушчаны аўтары нашае малое айчыны — прачытаем тут творы Віктара Шведа, Сакрата Яновіча, Надзеі Артымовіч, Юркі Геніюша, аўтараў „выклятых” у „новых” школьных праграмах у Рэспубліцы Беларусь — Алеся Гаруна, Максіма Гарэцкага, Васіля Быкава, Міхася Кавыля, Ларысы Геніюш, а таксама знайшлі месца пераклады з сусветнай літаратуры — з Даніэля Дэфо, Джанатана Свіфта.